Arbeidsmarkt en corona – Wat zijn de gevolgen?

We leven in een bizarre tijd die invloed heeft op ons dagelijks leven. Hoe zit het met de arbeidsmarkt en corona – Wat zijn de gevolgen?

Ook tijdens de coronacrisis ontstaan er vacatures die werkgevers moeilijk kunnen vervullen. In 2020 was één op de drie ontstane vacatures volgens werkgevers moeilijk vervulbaar. Voor 2021 verwachten werkgevers vooral moeite te hebben met het vinden van vakmensen en minder behoefte te hebben aan administratief medewerkers. Dit blijkt uit een werkgeversonderzoek van UWV naar de verwachtingen voor dit jaar. Deze publicatie verschijnt op een vernieuwde website waarmee UWV de arbeidsmarkt inzichtelijk maakt.

De website werk.nl/arbeidsmarktinformatie is vernieuwd. Het is nu gemakkelijker om de werkgelegenheid per regio te bekijken, bijvoorbeeld hoeveel vacatures er zijn en hoeveel ontslagaanvragen er zijn ingediend door werkgevers. Ook geeft UWV inzicht in de ontwikkeling in sectoren en in welke beroepen er de beste kansen zijn op werk. Vandaag is ook het werkgeversonderzoek verschenen.

‘Deze vernieuwde site komt op het juiste moment’, zegt Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij UWV. ‘Door de coronacrisis is er behoefte aan meer inzichten: waar zijn er nog kansen op werk, wat is de invloed van corona op de arbeidsmarkt en hoe staat het met de werkloosheid in mijn regio. De coronacrisis heeft de arbeidsmarkt veranderd. Ondanks het verlies van banen in bepaalde sectoren, zijn er nog steeds beroepen met goede kansen op werk.’

Vakmensen blijven schaars

Uit het werkgeversonderzoek blijkt dat gemiddeld een derde van de ontstane vacatures sinds de start van de coronacrisis moeilijk vervulbaar is. UWV vroeg in het najaar van 2020 aan 2.800 werkgevers wat hun verwachtingen zijn voor het komende jaar. Werkgevers houden nog steeds rekening met wervingsproblemen voor bepaalde functies. Zij noemen vooral beroepen waarvoor vacatures ook de afgelopen jaren al moeilijk vervulbaar waren. Het gaat dan bijvoorbeeld om vakmensen in de techniek, de zorg, hoger opgeleide professionals in de ICT of op financieel gebied, en om docenten in het onderwijs.

Administratief medewerkers nog steeds kwetsbaar

Werkgevers noemen vooral administratief medewerker als beroep waarvoor zij het komend jaar minder vraag verwachten. Dit geldt in de volle breedte van de arbeidsmarkt. Daarnaast denken werkgevers dat er in 2021 minder vraag zal zijn naar bijvoorbeeld kassamedewerkers, bus- en touringcarchauffeurs en evenementmedewerkers.

Werkgelegenheid verschilt per regio

Door corona daalde in 2020 het aantal werknemersbanen met 96.000. UWV toont voor alle 35 arbeidsmarktregio’s van Nederland hoe de ontwikkeling van de werkgelegenheid eruit ziet. De impact van corona verschilt per regio: de ene regio is harder geraakt dan de andere. In de regio’s Zwolle, FoodValley, Gorinchem en Midden-Holland nam het aantal werknemersbanen ondanks corona over een jaar gezien toe. In de andere 31 regio’s nam het aantal banen af. Deze verschillen zijn te verklaren uit de samenstelling van de regionale werkgelegenheid. Hieronder een paar voorbeelden:

• In de regio Groot Amsterdam zijn de meeste banen verloren gegaan, omdat de horeca en cultuursector hier hard zijn geraakt.
• In de regio Groningen valt het baanverlies relatief gezien mee, omdat daar vooral de sectoren zorg & welzijn, openbaar bestuur en onderwijs belangrijk zijn voor de regionale werkgelegenheid. Het aantal banen in deze sectoren is juist toegenomen.
• De regio Gorinchem, nabij Rotterdam, kent over een jaar gezien een beperkte groei. Hier zijn sectoren als de bouw, groothandel, en transport belangrijk voor de werkgelegenheid. Deze sectoren laten een kleine groei zien.

Inzicht in ontslagaanvragen

Het aantal ontslagaanvragen is in 2020 flink toegenomen. Werkgevers vroegen in deze crisisperiode voor 28.327 werknemers een ontslagaanvraag aan bij UWV om bedrijfseconomische redenen. Tijdens de hoogconjunctuur in 2019 waren dat er maar 13.314. Dit betekent een toename van het aantal aanvragen met 113%. In de eerste twee maanden van 2021 werden er beduidend minder ontslagaanvragen ingediend, waarschijnlijk dankzij het brede steunpakket om banen te behouden.

Via een nieuw Dashboard Ontslag is het mogelijk om de ontslagen in regio’s en sectoren te vergelijken. De meeste ontslagaanvragen in 2020 kwamen uit de horeca, industrie, handel en zakelijke dienstverlening. De verschillen tussen regio’s zijn groot. De meeste aanvragen waren afkomstig uit de regio’s Groot-Amsterdam en Rijnmond.

Dashboards

Op de vernieuwde site zijn er in totaal negen interactieve dashboards die een actueel beeld geven over de arbeidsmarkt. Er zijn dashboards over de ontwikkeling van het aantal WW-uitkeringen, het aantal vacatures, het aantal geregistreerde werkzoekenden en de spanning op de arbeidsmarkt. Ook de voortgang van de Banenafspraak en het aantal gerealiseerde beschutte werkplekken is terug te zien. Net als het aantal toegekende NOW-aanvragen.

De website werk.nl/arbeidsmarktinformatie en de dashboards zijn ontwikkeld in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Programmaraad, VNG, SBB en vertegenwoordigers uit verschillende arbeidsmarktregio’s.

Bron: UWV